-
dlaczego Rzym, a nie Roma?28.11.200728.11.2007Jak doszło do tego, że w języku polskim (i podobnie w innych językach słowiańskich) oryginalna nazwa Roma przekształciła się w Rzym?
Z poważaniem,
Piotr -
do Tych czy Tychów?28.02.200328.02.2003Tychy powracają jak bumerang. Mimo że eksperci poradni językowej wielokrotnie wypowiadali się na temat dopełniacza tej nazwy, ich odpowiedzi nie satysfakcjonują czytelnika gazety, w której pracuję. Otóż twierdzi on, że poprawna jest jedynie forma Tych, i domaga się dokładnego potwierdzenia, na podstawie jakich ustaleń i kiedy do języka ogólnego i do słowników trafiła forma Tychów. Niestety sama nie potrafię wskazać takiego dokumentu, czy też daty wprowadzenia oficjalnej poprawki (czytelnik twierdzi, że podobne zmiany są poprzedzone konkretnymi przepisami). Bardzo proszę o pomoc i jak najbardziej szczegółową odpowiedź.
Agata Gogolkiewicz -
Dwikozy 8.03.20198.03.2019Zwracam się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie, w jaki sposób należy odmieniać nazwę miejscowości Dwikozy. W rejonie Sandomierza większość mieszkańców powie,
że pochodzi z Dwikóz. Z kolei odmiana np. w słownikach dostępnych w Internecie wskazuje,
by stosować formę Dwikozów.
Mam dylemat czy być poprawnym i narażać się na lekką śmieszność wśród mieszkańców, czy świadomie mówić oraz, co bardziej bolesne, pisać z błędem.
Dziękuję za opinię.
Z poważaniem
Robert Piwko
-
Dywiz w nazwach miejscowości11.09.201711.09.2017Szanowni Państwo,
zastanawiam się, gdzie można znaleźć regułę, na którą powołał się prof. Bańko: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Nurzec;15219.html. Zgodnie z nią powinno się pisać stacja Ursus Niedźwiadek, prawda? W dyktandzie warszawskim nazwa tej stacji była jednak zapisana z łącznikiem. Prosiłbym o komentarz.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
dyżur i ostry dyżur
11.01.202411.01.2024Szanowni Państwo,
co dokładnie oznacza dyżur?
Podstawowa definicja pojęcia dyżur wskazuje na pełnienie obowiązków i okres pełnienia.
Definicja pojęcia ostry dyżur wskazuje na okres i „obowiązek przyjmowania wszystkich chorych”, czyli raczej gotowość.
Z kolei w Kodeksie pracy (art. 1515) znajdziemy już wprost „gotowość” i wzmiankę o tym, że jest możliwe „mieć dyżur”, a nie wykonać pracy.
Dwie ostatnie definicje zdają się lekko kontrastować z pierwszą, w myśl której nie tylko gotowość jest potrzebna, ale też pełnienie. Czy w tej pierwszej definicji po średniku (lub nawet przed : ) nie miało być:
„też: okres pozostawania w gotowości do pełnienia tych obowiązków”?
Z góry dziękuję!
-
Google12.02.200712.02.2007Szanowni Państwo,
mam pytanie dotyczące słowa Google. Czasami jest to ta wyszukiwarka (lub firma) Google (np. „Google miewała problemy z serwerami”), ale często jest to ten Google, w którym się szuka („Google powiedział, że takie słowo nie istnieje”). Jak traktować Google, gdy przed wyrazem nie stoi żadne określenie?
Pozdrawiam,
Maciej Haudek
-
kiedy obiema, kiedy oboma?20.01.201220.01.2012Na Facebooku pod jednym ze zdjęć zalazłam podpis oboma rękami. Zazgrzytało mi niemiłosiernie, bo albo obiema rękami, albo oboma rękoma. Czy mam rację?
Pozdrawiam.
Hania Szulc -
koniądz
23.09.202323.09.2023Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?
-
Lodowy a lodziarski 23.05.201923.05.2019Proszę powiedzieć: czy lodowy i lodziarski są synonimami? Niedawno natknąłem się na artykuł o rynku lodów naturalnych, w którym autor stosuje na przemian oba te przymiotniki. Tak więc lodowe są: rzemiosło, biznes, branża, pasta, rzemieślnik, świat i firmy, natomiast lodziarskie: półprodukty i mistrz. Z kolei koncern jest w tym tekście zarówno lodowy, jak i lodziarski. Czy można obu tych słów używać wymiennie, czy jednak każde z nich ma swoją „specjalizację”?
-
maniurka19.06.200919.06.2009Szanowni Państwo,
ostatnio w poradni pojawił się temat pochodzenia słowa laska, mnie przychodzi do głowy nowsze określenie atrakcyjnej dziewczyny – maniurka, jednak nie potrafię znaleźć o nim nic więcej poza krótkim wpisem w słowniku miejski.pl.
Z poważaniem,
Kamil